Nghĩ sao ra vậy
Ngày xưa, Rama, Lakshmana và Sita cùng quay trở về Ayodhya từ Sri Lanka trên một chiếc xe ngựa bay. Khi họ đang bay trên vùng trời Kiskindhya xinh đẹp, ở dưới là những quả đồi của một dãy núi lớn thì nhận được lời mời của Hanuman, một công dân Kiskindhya, nghỉ chân giữa hành trình. Họ không yêu cầu hộ chiếu hay visa gì cả. Viên phi công nói cho họ biết việc hạ cánh sẽ dễ dàng: tầm nhìn tốt, chiếc xe ngựa bay có được điều kiện tuyệt vời và nhìn rõ đường băng. Vì vậy, Rama cho đáp xuống.
Theo nghi thức ngoại giao, một số người chào mừng Sita, những người khác chào mừng Lakshmana. Mẹ của Hanuman, Aiṋjaná, hộ tống Sita khi bà xuống xe và giới thiệu bà với những con khỉ cái. Mặc dù những con khỉ này vui sướng được gặp Sita, chúng vẫn thấy cách cư xử của bà hơi kỳ cục. “Kỳ lạ thật” – Chúng nghĩ bụng – “Sita không nói “húp, húp” như chúng ta mà lại nói “Khỏe không?”. Bà này thật vô văn hóa. Dù rất bực mình nhưng chúng vẫn đáp lễ theo đúng nguyên tắc lễ nghi, trên những gương mặt màu chì than của chúng vẫn nở những nụ cười mỉm ngọt ngào.
Aiṋjaná nói: “Thật may mắn biết bao cho chúng tôi khi Sita, người đàn bà đẹp nhất thế giới, đã trọng vọng chúng ta bằng sự hiện diện lịch lãm của bà hôm nay”. Những con khỉ cái dâng tặng bà lá tươi và quả chưa rửa. Thay vì ăn chúng, Sita mỉm cười và chạm nhẹ vào chúng. Điều này cũng làm lũ khỉ khó chịu nhưng vì những ràng buộc của lễ nghi, chúng buộc phải che giấu cảm xúc của mình. Chúng chỉ mỉm cười, khoe những hàm răng to đẹp.
“Các bạn khỉ thân mến!” – Aiṋjaná hỏi: “Các bạn có đồng ý là Sita quá đẹp không?” “Không nghi ngờ gì nữa, Sita đẹp tuyệt trần rồi”. – Bọn khỉ cái đáp lời: “Nhưng chúng tôi thấy một sự không hoàn hảo trong vẻ đẹp của bà”.
“Bọn khỉ các bạn có thói quen xấu vạch lá tìm sâu” – Aiṋjaná nói: “Ngay cả trên một thân hình đẹp, ruồi cũng tìm được chỗ đậu trên những vết thương hở miệng. Thành ngữ này rõ là nói về các bạn đấy”.
Aiṋjaná tiếp tục: “Tôi lưu ý rằng những quý bà của loài người đẹp hơn các bạn về nhiều phương diện. Các bạn có ba nhược điểm lớn làm che lấp hết mọi đức tính của các bạn:
Nhược điểm đầu tiên là tính ghen tị. Các bạn cực kỳ ghen tị mỗi khi thấy kẻ khác được tán dương. Các quý bà của loài người thì ngược lại, họ luôn háo hức ngợi ca kẻ khác.
Rồi thì các bạn giận dữ mỗi khi có ai đó gọi các bạn là con khỉ già, ngay cả khi các bạn già thật. Các quý bà của loài người thì khác hoàn toàn. Khi họ già đi sau khi làm lụng công việc gia đình năm này qua năm khác. Họ nói: “À, tuổi trẻ đã từ bỏ tôi và cái chết đang đến kia rồi. Tuy vậy, tôi phải tiếp tục đi trên bước đường gian khó của nghĩa vụ gia đình”. Đó thật là cách chấp nhận cuộc sống gia đình một cách cởi mở.
Nhược điểm thứ ba của các bạn là sự kiên trì nỗ lực của các bạn để che giấu tuổi thật của mình. Một ngày nọ tôi hỏi bà của tôi: “Bà ơi, bà bao nhiêu tuổi rồi?” Bà thều thào trả lời qua cái miệng móm hết răng: “Con muốn biết tuổi của ta hả? Này, ta mới có mười bốn tuổi thôi, mặc dù có lẽ ta trẻ hơn một chút bởi vì một trong những đứa cháu của ta bảo bà mười hai hay mười bốn gì đó, còn đứa cháu khác thì nói bà trẻ hơn nữa”. Tôi chỉ cho bà thấy điều đó là không thể bởi vì cháu ngoại của bà đã hai mươi rồi. Trầm ngâm một chút bà nói: “Con biết không? Ta được sinh ra sáu năm sau khi cháu ngoại ta chào đời”.
“Này lũ khỉ cái, tôi khuyên các bạn từ bỏ thói quen xấu giấu tuổi mình đi nhé. Chỉ mỗi một lúc, tôi thấy các bạn gia tăng tuổi mình là khi các bạn nộp đơn xin việc. Các quý bà của loài người không nói dối tuổi mình như các bạn đâu”.
“Chị Aiṋjaná ơi” – Bọn khỉ cái nói: “Điều chị nói là thật hết, ngay cả các quan tòa cũng phải đồng ý với chị. Nhưng sự thật là vẻ đẹp của Sita không hoàn hảo”. Thậm chí sau khi đã đồng ý với tôi mà các chị vẫn tiếp tục chỉ trích bà ta: ”Aiṋjaná nói với sự hoài nghi”. “Nhưng bất kỳ ai có hai con mắt cũng có thể thấy là Sita không có một cái đuôi dài dễ thương hay cái mũi xinh đẹp như của chúng ta” – bọn khỉ kết luận.
Người dịch: Lan Hương